Mensen met de eigenschap hoogsensitiviteit zijn gevoeliger voor stress. Hierdoor raken ze sneller burn-out. Wanneer er in het herstel onvoldoende ruimte is in het leren omgaan met deze eigenschap, ligt een nieuwe burn-out op de loer. Een terugkerende burn-out komt daarom ook geregeld voor bij hoogsensitieve werknemers.
In dit artikel lees je meer over het ontstaan van een burn-out bij hoogsensitieve werknemers. Ook zal ik wat tips geven voor de werknemer én werkgever die kunnen helpen om een burn-out te voorkomen.
Het ontstaan van een burn-out bij hoogsensitieve werknemers
Een burn-out ontstaat bij chronische stress. Belasting en belastbaarheid van een werknemer zijn gedurende een langere tijd uit balans en het lichaam raakt geleidelijk uitgeput. Dit komt omdat het stresssysteem geen plaats meer maakt voor het systeem wat zorgt voor rust en herstel. Geleidelijk zorgen de stress-hormomen er ook voor dat het steeds lastiger wordt om op de rem te trappen. Dit proces van het ontstaan van een burn-out is voor zowel de niet-hoogsensitieve als de hoogsensitieve werknemer gelijk.
Het verschil tussen niet-hoogsensitieve en hoogsensitieve werknemers is, dat de hoogsensitieve werknemer gevoeliger is voor prikkels. Daardoor raakt hij of zij sneller overprikkeld en uiteindelijk overbelast.
Daarnaast verloopt de informatieverwerking van een hoogsensitief persoon anders (intensiever en diepgaander) dan bij een niet-hoogsensitief persoon. Een hoogsensitief persoon heeft hierdoor meer denk- en verwerkingstijd nodig en zal sneller last hebben van een vol hoofd.
Ook hebben hoogsensitieve werknemers vaker de behoefte aan alleen zijn om op te laden. Zo kan een vergadering voor een hsp-er een flinke hoeveelheid energie vragen en ook nadien zal een hsp-er alles nog even voor zichzelf op een rijtje moeten zetten. Wanneer deze specifieke behoeftes van de hoogsensitieve werknemer niet vervuld worden, raakt hij of zij uit balans. Voor één dag is dit vaak geen probleem, maar als dit dag in dag uit gebeurd en de werknemer ook in de privé situatie niet voldoende tijd heeft om op te laden, dan ligt een burn-out op de loer.
Terugkerende burn-out bij hoogsensitieve werknemers
Zoals ik net al noemde, heeft een hoogsensitieve werknemer in een gemiddelde werkomgeving een verhoogde kans op een burn-out. Wanneer er vervolgens in dit hersteltraject na een burn-out geen aandacht is voor de eigenschap hoogsensitiviteit, ligt een terugkerende burn-out ook op de loer.
Gelukkig is een terugval of terugkerende burn-out goed te voorkomen wanneer er rekening gehouden wordt met de specifieke behoeftes van de hoogsensitieve werknemer. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt grotendeels bij de werknemer zelf, maar ook een werkgever kan hierbij ondersteunen. Bijvoorbeeld door te zorgen voor een fijne werkplek met aandacht voor de kenmerken van hoogsensitiviteit.
Tips om een terugval of terugkerende burn-out bij de hoogsensitieve werknemer te voorkomen
Er zijn diverse mogelijkheden om een burn-out bij hoogsensitieve werknemers te voorkomen en te zorgen voor duurzame inzetbaarheid. Hieronder zal ik een aantal mogelijkheden noemen die kunnen helpen bij het verminderen van uitval van de hoogsensitieve medewerker.
Algemene kennis over hoogsensitiviteit vergroten
Om een terugkerende burn-out bij hoogsensitieve mensen te voorkomen, is het allereerst erg belangrijk om meer kennis op te doen over de eigenschap in het algemeen.. Wat houdt de eigenschap in? Welke talenten brengt hoogsensitiviteit met zich mee en welke valkuilen? Dit geldt zowel voor de werknemer en de werkgever, maar ook voor de werkomgeving is het fijn als er meer kennis en begrip is over hoogsensitiviteit. Op het internet is hierover veel te vinden. Lees bijvoorbeeld eens: hoogsensitiviteit op de werkvloer. Ook een workshop/ training of informatiebijeenkomst van een hsp-professional kan heel goed helpen om de algemene kennis over hoogsensitiviteit op de werkvloer te vergroten.
Inzicht in de persoonlijkheid van de hoogsensitieve werknemer
Niet iedere hoogsensitieve persoon is hetzelfde. Andere eigenschappen naast hoogsensitiviteit bepalen de persoonlijkheid en specifieke behoeftes van de werknemer. Daarom is het ook belangrijk om te kijken naar welk type hsp-er degene is en welke andere eigenschappen er aanwezig zijn. Is deze persoon introvert of juist extravert, een snelle denker en mogelijk zelfs hoogbegaafd? Heeft deze persoon een prikkelarme omgeving nodig, of juist ook extra uitdaging of spanning? En hoe zit het met rechtvaardigheidsgevoel en de behoefte aan vrijheid en eigen regie? Allemaal vragen die van belang zijn om een fijne en passende werkomgeving te kunnen creëren. Vaak helpt het goed om als werkgever en werknemer in gesprek te gaan over deze behoeftes en te kijken hoe dit op de werkvloer te realiseren valt.
Extra verwerkingstijd inplannen
Een HSP-er heeft een diepgaandere manier van informatieverwerking. Hierdoor heeft hij of zij extra verwerkingstijd nodig. Wanneer hier onvoldoende rekening mee wordt gehouden en de planning van een hoogsensitief persoon te vol is, zal hij of zij na het werk de uitgestelde verwerkingstijd nog moeten pakken en dat gaat dit ten koste van herstel/ ontspanning.
Feitelijk kan je het denkproces van een hoogsensitief persoon zien als topsport. Een sprinter zal ook minder lang kunnen presteren dan een duursporter. Er wordt wel dezelfde hoeveelheid werk verzet (of afstand afgelegd), alleen in kortere tijd.
Door in de planning wat extra momenten te reserveren voor verwerking van de informatie, zal de hoogsensitieve werknemer niet alleen minder stress ervaren, maar zullen er ook mooie inzichten ontstaan die zeer waardevol kunnen zijn voor een project of voor de werkomgeving.
Een prikkelarme omgeving om zich even terug te kunnen trekken
Veel HSP-ers zijn introvert. Dit betekent dat ze zich opladen door even in zichzelf te keren. In een groep opladen gaat voor deze groep mensen erg lastig en ze zullen dan ook extra uitgeput raken van bijvoorbeeld een kantoortuin of een drukke werkomgeving.
Door tussendoor geregeld even een mini-break te houden en even tot zichzelf te komen, kan overprikkeling al voor een groot deel voorkomen worden. Dit kan bijvoorbeeld door even een frisse neus te halen of even alleen te zijn in een ruimte.
Focus op de talenten van de hoogsensitieve werknemer
Een hoogsensitieve werknemer is anders, niet minder. De hoogsensitieve werknemer is misschien sneller overprikkeld, maar heeft daarnaast een hele hoop mooie talenten die zeer waardevol kunnen zijn voor de organisatie. Door te focussen op deze talenten en de hoogsensitieve werknemer de ruimte te geven deze talenten in te zetten, zal de hoogsensitieve werknemer zich meer gezien en gewaardeerd voelen. Dit draagt enorm bij aan het werkgeluk en verminderen van de kans op een burn-out.
Coaching en begeleiding van de hoogsensitieve werknemer
Tijdens het herstel van een burn-out bij een hoogsensitieve werknemer, is het erg belangrijk de kenmerken van hoogsensitiviteit mee te nemen. Niet alle burn-out en stress-begeleidingstrajecten zijn even geschikt voor de HSP-er. Dit omdat de hoogsensitieve werknemer anders denkt en andere behoeftes heeft dan de gemiddelde persoon. Standaard oplossingen tegen stress en overbelasting zijn daarom vaak minder helpend.
Beter is het om te kiezen voor een hersteltraject waarin zowel oog is voor het op de juiste manier herstellen van de burn-out en rustig opbouwen van de belastbaarheid, maar ook voor de specifieke behoeftes van de hoogsensitieve werknemer. Hierdoor ga je niet alleen voor tijdelijk herstel maar voor duurzame inzetbaarheid. Ook bij stresspreventie geldt dat het belangrijk is om de kenmerken van hoogsensitiviteit mee te nemen.
Wat kan ik betekenen?
Met mijn achtergrond als (arbeids)fysiotherapeut en hsp-coach kan ik de hoogsensitieve werknemer uitstekend begeleiden in het duurzaam terugkeren op de werkvloer. Ik heb al diverse begeleidingstrajecten gedaan voor MKB bedrijven, overheid en het onderwijs en nodig u en/of uw werknemer graag uit voor een gratis en vrijblijvende kennismaking.
