Faalangst is letterlijk: bang zijn om te falen. Wanneer je faalangst hebt, ben je bang om fouten te maken of heb je de angst om iets verkeerd te doen in een situatie waarin je bekeken of beoordeeld wordt. Iedereen heeft wel eens last van spanning in een bepaalde situatie, maar niet iedereen ondervindt er evenveel hinder van. Hoeveel impact deze spanning heeft, heeft alles te maken met de manier waarop je met faalangst omgaat.

Faalangst ontstaat vaak in de kinderjaren of in je vroege jeugd, maar wanneer je er niets aan doet, blijf je er je hele leven last van houden. Gelukkig heb je zelf enorm veel invloed op je faalangst.

Verschillende soorten faalangst

De ene faalangst is de andere faalangst niet. Er zijn verschillende manieren waarop faalangst zich kan uitten en ook in de manier waarop iemand met faalangst omgaat zijn veel verschillen te vinden.

We onderscheiden faalangst in 3 types:

Cognitieve faalangst

Cognitieve faalangst is de meest bekende vorm. Dit type faalangst is de angst die ontstaat bij het maken van toetsen of examens, of bij het geven van een presentatie. Cognitieve faalangst heeft alles te maken met leren en denken.

Sociale faalangst

Een wat minder bekende, maar wel veel voorkomende soort faalangst is sociale faalangst. Deze angst speelt vooral op in sociale contacten. Wanneer je heel erg bezig bent met hoe anderen over je denken, als je bang bent om iets verkeerds te zeggen of te doen, of wanneer je het lastig vindt om op onbekende (of bekende) mensen af te stappen, heb je waarschijnlijk last van sociale faalangst. Maar deze vorm van faalangst kan ook een rol spelen bij bijvoorbeeld het geven van een presentatie.

Sociale faalangst heb je in allerlei gradaties. Zo zijn er mensen die enkel wat gespannen en onzeker zijn als ze op een onbekende groep af moeten stappen, maar ook mensen die nauwelijks de deur uitkomen en een heel laag zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen hebben.

Motorische faalangst

Motorische faalangst heeft met alles te maken waarbij we onze spieren gebruiken en waarbij we bewegen. Je kan hierbij denken aan oefeningen tijdens gymnastiek, maar bijvoorbeeld ook met angst om een fout te maken tijdens het tekenen, schilderen of klussen. Iemand met motorische faalangst kan erg “onhandig” overkomen en noemt zichzelf misschien ook wel onhandig. Vaak speelt deze onhandigheid op in situaties waarin iemand zichzelf onder druk zet of gespannen is.

Meestal zie je een combinatie van deze 3 soorten van faalangst, waarbij één van de 3 de overhand heeft.

Kenmerken van faalangst

In sommige gevallen is faalangst heel gemakkelijk te herkennen, met name de cognitieve faalangst. Maar vaak zit faalangst wat meer verscholen en uit het zich in perfectionisme, stress, uitstelgedrag en soms zelfs in boosheid, afstandelijkheid, emotioneel gedrag of pesten.

We herkennen binnen faalangst 2 types van faalangst. Passieve faalangst en actieve faalangst.

Passieve faalangst en uitstelgedrag

Type 1 is de passieve faalangst. Passief faalangstige mensen zijn de mensen die vaak al voor ze daadwerkelijk begonnen zijn op willen geven, uit angst om teleurgesteld te worden. Door een weinig zelfvertrouwen en een slecht zelfbeeld halen ze zichzelf keer op keer onderuit. Wanneer je de lat voor jezelf laag legt en geen dingen doet die fout kunnen gaan, kan je ook niet teleurgesteld worden.

Wanneer je binnen deze groep hoort, heb je behoorlijk uitstelgedrag en probeer je enge situaties zoveel mogelijk te vermijden. Je zoekt excuses om een situatie waarin angst een rol speelt te vermijden, bijvoorbeeld door je ziek te melden. Ook start je vaak veel te laat met voorbereiden of blijf je hangen in de ideeënfase en kom je slecht tot actie.

Actieve faalangst en perfectionisme

Mensen met de actieve vorm van faalangst staan ook wel bekend als de harde werkers en perfectionisten. Wanneer jij het streven hebt om alles foutloos te maken en heel erg bezig bent, last hebt van perfectionisme en bekend staat als controlfreak, behoor jij waarschijnlijk tot deze groep. Waarschijnlijk haal je meestal behoorlijk goede resultaten, maar ben je niet snel tevreden over het behaalde resultaat. Omdat je weinig tijd hebt voor ontspanning en de lat voor jezelf enorm hoog legt, ten koste van alles, is de kans groot dat je veel last hebt van stress.

Ook ben je waarschijnlijk geneigd om het iedereen zoveel mogelijk naar de zin te maken en al je rollen (als ouder, werknemer, partner, vriend of vriendin, mantelzorger etc. ) voor 100% te willen vervullen. Door deze eigenschappen maak je het jezelf vaak erg moeilijk. Bij actieve faalangst heb je een vergrote kans om burn-out te raken en ook een tweede burn-out of nog vaker opnieuw burn-out raken komt vaak voor.

Faalangst bij volwassenen

Faalangst bij volwassenen uit zich vaak in perfectionisme en uitstelgedrag, maar ook wanneer een volwassene moet solliciteren, een examen moet maken, een presentatie moet geven of een eigen onderneming wil starten kan faalangst een grote belemmering vormen. Lees meer over faalangst bij volwassenen.

Faalangst bij kinderen

Kinderen staan al van jongs af aan onder grote druk. In onze prestatiemaatschappij leren ze al vroeg hoe belangrijk presteren is. En wanneer ze een ouder hebben met faalangst is de kans nog groter dat ze zelf te maken krijgen met faalangst.

Bij kinderen valt faalangst vaak vooral op tijdens school, maar ook bij hobby’s kan faalangst een rol spelen. Kinderen kunnen heel hard hun best doen, maar ook tegenvallende schoolprestaties, geen of weinig huiswerk maken, onzekerheid, een laag zelfbeeld of moeite met sociale contacten kunnen een signaal zijn van faalangst.

Meer weten over faalangst bij kinderen?

Wanneer je langere tijd teveel stress ervaart, kan je lichaam zich niet meer goed herstellen en raakt het “overspannen”. Je krijgt steeds meer last van lichamelijke en psychische klachten en voelt je waarschijnlijk onrustig en niet blij. Je bent moe, voelt je overprikkeld en je hartslag en ademhaling zijn versneld. Even een nachtje goed slapen helpt niet meer en je merkt dat je echt even rust moet nemen.

Van overspannenheid naar burn-out

Blijft de situatie zoals hij is en zorg je niet voor extra rust, dan kan overspannenheid uiteindelijk leiden tot een burn-out. Het lichaam heeft dan zolang onder teveel spanning gestaan dat het helemaal opgebrand is. Op dat moment kan herstel maanden tot jaren duren.

Wil jij weten of jij symptomen van stress hebt? In dit artikel vind je veelvoorkomende symptomen van Stress

Herken jij jezelf in bovenstaande omschrijving of wil je weten hoe het met jouw Stressniveau staat? Dan kun je hier een gratis Stresstest doen.

Wanneer je teveel stress ervaart, ben je misschien geneigd om negatief te denken, veel te gaan piekeren en malen of om steeds harder te gaan werken. Echter is dit geen effectieve manier. Je zal hierdoor alleen maar meer stress ervaren.

Invloed op gedachtes

Het is daarom erg belangrijk om heel bewust je rust weer terug te zoeken. Zorg dat je invloed krijgt op jouw gedachtes en dat je negatieve, niet effectieve gedachtes om leert buigen naar positieve, helpende gedachtes.

Niet harder maar slimmer werken

Ook is het belangrijk dat je niet harder gaat werken, maar meer structuur en focus aan gaat brengen in je leven. Je zal keuzes moeten gaan maken en prioriteiten moeten stellen. Wat moet jij echt zelf doen en wat kan jij eventueel schrappen of uit handen geven? En zijn er misschien dingen die ook op een later moment kunnen als het weer even wat rustiger is?

De oorzaak van stress ontdekken

Naast de bovenste 2 dingen is het ook heel erg belangrijk om te ontdekken waardoor jij stress ervaart. Ligt de oorzaak van jouw stress in jouw werk? Of misschien meer in jouw karakter? Ben jij bijvoorbeeld erg perfectionistisch, heb jij last van faalangst of voel jij je overal verantwoordelijk voor? Pas als jij weet waar bij jou de oorzaak ligt, kan je hier ook echt iets aan gaan doen.

Wil jij weten wat jij nog meer kan doen om stress te verminderen? Download dan hier gratis het ebook Stress de Baas met 10 tips tegen stress

Bijna iedereen heeft ergens wel eens een moment waarop je minder goed in zijn vel zit, of waarin je onder grote druk staat. De kans bestaat dat je op dat moment het gevoel hebt dat je de grip kwijtraakt. Misschien vind je het ook lastig om de focus te houden op de dingen en personen die voor jou echt belangrijk zijn. Vaak voel je je in zo’n periode ook minder zelfverzekerd en heb je het gevoel dat je meer aan het overleven bent dan echt aan het leven.

Duurt zo’n periode maar even dan is dit vaak niet zo’n probleem. Maar wanneer deze onbalans langer duurt, kan je steeds meer last krijgen van stressklachten.

Balans tussen veerkracht en belasting

Wanneer je teveel stress ervaart, krijgt je lichaam meer te verduren dan hij aankan. Om minder stress te ervaren zal je deze balans moeten herstellen. Enerzijds kan je je veerkracht en conditie verbeteren en anderzijds zal je ook de belasting (tijdelijk) omlaag moeten brengen.

 

Balans creëren

Bij het creëren van deze balans kan je denken aan dingen als; meer pauze nemen, gezonder eten en drinken, op tijd naar bed, meer bewegen. Maar ook aan je grenzen duidelijk aangeven, met andere mensen praten over de dingen die jou bezig houden en meer dingen doen waar jij energie van krijgt.

Wil je meer lezen wat je aan Stress kunt doen? Lees dan deze tips tegen Stress

Wanneer je te veel stress ervaart kan je last krijgen van diverse lichamelijke en psychische symptomen. Niet iedereen krijgt dezelfde klachten, maar toch zijn er een aantal symptomen die bij heel veel mensen met te veel stress voorkomen. Voorbeelden hiervan zijn:

Lichamelijke symptomen:

• Rug-, nek-, schouder- en hoofdpijnklachten
• Slapeloosheid
• Vermoeidheid zonder duidelijke oorzaak
• Maag en darmklachtenklachten
• Buikpijn
• Hartkloppingen
• Hyperventilatie
• Flauwvallen
• Verminderde weerstand hebben
• Vaker ziek of verkouden zijn
• Minder goed herstellen van inspanning of ziekte
• Gevoelig voor blessures
• Diverse vage lichamelijke klachten hebben waar geen duidelijke oorzaak voor te vinden is

Psychische symptomen:

• Emotioneel uit balans zijn
• Snel geïrriteerd raken
• Snel huilen
• Teveel, slecht of ongezond eten
• Meer roken/drinken
• Minder goed kunnen concentreren
• Meer fouten maken
• Vergeetachtigheid
• Vermijden van sociale contacten
• Lusteloos zijn, nergens zin in hebben
• Angst- en of paniekaanvallen hebben
• Chaos en rusteloosheid in je hoofd
• Veel piekeren en malen

Heb jij last van Stress en wil je weten hoe je dit kunt verminderen? Of hoe je met beter met Stress kunt omgaan?

In de definitie van de van Dale wordt stress gezien als spanning, dit kan zowel positieve of negatieve spanning zijn. Zo kan je spanning hebben voor een heel leuk uitje, waar je enthousiast over bent, maar je kunt ook negatieve stress of spanning ervaren bij minder leuke dingen, of dingen waar je angst voor hebt. En de term stress kan zelfs gebruikt worden voor druk of trekkracht op bijvoorbeeld een metalen plaat, een elastiek, een spier. Door deze stress kunnen er kleine haarscheurtjes in deze materialen ontstaan en afhankelijk van de stressbestendigheid kunnen deze materialen stuk gaan of veerkrachtig zijn en bij het weghalen van de stress weer in hun oude situatie terugkeren.

De definitie van stress in de volksmond, heeft eigenlijk bijna altijd te maken met mensen en is bijna altijd negatief. We zien stress als ongezond en als negatieve spanning of druk die stressklachten en een vervelend stressgevoel geeft. Als we kijken naar stress bij mensen of dieren, kunnen we stress onderverdelen in gezonde en ongezonde stress. Bij gezonde stress is er een reactie op “gevaar” en gaat het lichaam als het gevaar geweken is weer in de ruststand. Bij ongezonde stress is er geen sprake van fysiek “gevaar” en blijft het lichaam langdurig in de actiestand.

Hierdoor kan het lichaam steeds minder goed herstellen en zal je in toenemende mate last krijgen van lichamelijke en geestelijke klachten.

Wil je weten wat veel voorkomende symptomen van Stress zijn?